سوالی که برای بسیاری از افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری و یا حفظ سرمایه در برابر تورم هستند، همیشه مطرح است. اما واقعیت این است که پاسخ دقیقی برای این سوال وجود ندارد و با توجه به وضعیت بازار و شرایط سرمایه‌گذار، باید تصمیم گرفت که  برای سرمایه‌گذاری طلای آب شده بهتر است یا سکه.

سکه و طلا از جمله سرمایه‌گذاری‌های پرطرفدار در ایران هستند که بسیاری از مردم در این بازارها فعالیت می‌کنند. در حالی که هر دو محصول به عنوان سرمایه‌گذاری قابل توجهی محسوب می‌شوند، اما تفاوت‌های زیادی در قیمت و عملکرد آن‌ها وجود دارد. اگر بازارهای هرکدام به درستی مورد تحلیل قرار نگیرد، می‌تواند از یک سرمایه گذاری سودآور، تبدیل به یک سرمایه گذاری پرریسک شود. 

در این مقاله ضمن بررسی بازارهای مالی و نمودار قیمت طلا و سکه، تفاوت‌های سرمایه‌گذاری در هر کدام از این زمینه‌ها را بررسی خواهیم کرد. 

تفاوت سرمایه گذاری در طلا و سکه

1- قیمت

شاید با خودتان فکر کنید، تفاوت در قیمت طلا و سکه که چیز عجیبی نیست، سکه چیزی حدود 8 گرم طلا دارد و عیار آن 22 است و طبیعی است که نسبت به طلای 18 عیار گران‌تر باشد. اما ماجرا به همین سادگی نیست. 

یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌ها بین سکه و طلا، قیمت آن‌ها است. از آنجایی که قیمت طلا در بازار جهانی تعیین می‌شود، در مقایسه با سکه قیمت طلا پایین‌تر است. چرا که قیمت سکه در بازار ایران، علاوه بر قیمت طلای موجود در آن، حباب نیز دارد. 

این بدین معنی است که برای مثال اگر قیمت طلای 22 عیار گرمی یک میلیون باشد، یک سکه امامی طرح جدید با ۸ گرم و ۱۳۳ سوت وزن طلا، باید قیمت آن 8 میلیون و 133 هزار تومان باشد. اما در شرایط مشابه معمولاً در بازار قیمت سکه یک الی 2 میلیون بالاتر است. به این اختلاف قیمت طلای سکه با قیمت واقعی آن در بازار، حباب گفته می‌شود. 

البته در بازه‌های زمانی خاصی نیز سکه حباب منفی دارد، و به عبارتی قیمت آن در بازار، از ارزش طلای آن کمتر بوده است. 

2- اصالت

سکه یک محصول با اصالت بالا است، در صورتی که طلا ممکن است با افزودن فلزات دیگر به آن تقلب شود.

بنابراین، خرید سکه اغلب به عنوان یک نوع سرمایه‌گذاری با اطمینان بیشتری محسوب می‌شود. سکه امامی اگر با وکیوم معتبر خریداری شود، از ارزش و اصل بودن آن مطمئن خواهید بود، در حالی که دست دوم طلای 18 عیار که در بازار خرید و فروش می‌شد، ممکن است دارای ناخالصی‌های زیادی باشد که تشخیص آن فقط توسط طلافروش و یا متخصصین این امر امکان‌پذیر است. 

3- قابلیت تجارت

یکی دیگر از تفاوت‌های مهم بین سکه و طلا، قابلیت تجارت آن‌ها است. سکه به عنوان یک واحد پولی در بازار تجارتی و کارخانجات استفاده می‌شود، اما طلا را نمی‌توان به عنوان یک واحد پولی در بازار به فروش رساند. به عبارتی طلا قبل از فروش باید توسط کارشناس برای وجود درصد ناخالصی بررسی شود، در حالی که سکه را در صورت داشتن وکیوم معتبر، می‌توان بدون مراجعه به کارشناس خرید و فروش کرد. 

4- اجرت ساخت و سود

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در مورد خرید طلا وجود دارد، اجرت ساخت، سود و مالیات بر ارزش افزوده است که در صورت خرید طلای نو ساخته شده به آن تعلق می‌گیرد. به همین دلیل خرید طلای ساخته شده در مقابل خرید سکه، سود بسیار کمتری دارد. چرا که مبلغ قابل توجهی صرف اجرت ساخت، سود طلافروش و مالیات بر ارزش افزوده خواهد شد.

در این حالت اگر بخواهیم بررسی کنیم که سود سکه بیشتر است یا طلا، قطعاً سود سکه بیشتر خواهد بود، مگر اینکه طلای ساخته نشده (شمش) و یا طلای دست دوم (طلای شکسته) خریداری شود. 

5- عملکرد

برای مقایسه عملکرد سکه و طلا، نباید از نظر زمانی کوتاه به آن‌ها نگاه کرد. در طول زمان، هر دوی این محصولات ارزش ثابتی نخواهند داشت و می‌توانند تغییرات بازار و اخبار سیاسی، اجتماعی دچار تغییرات شوند.

برای مثال در سه سال گذشته و در زمان پاندمی کرونا، قیمت طلا از 1800 دلار برای هر انس با یک رشد ناگهانی به 2000 دلار برای هر انس رسید. اما این افزایش قیمت پایدار نبود و با کنترل پاندمی در سطح جهان مجدداً قیمت طلا به 1800 دلار به ازای هر انس طلا رسید. 

این موضوع در مورد سکه نیز صادق است با این تفاوت که قیمت سکه و حباب آن به شدت تحت تأثیر اخبار سیاسی داخلی و نیاز بازار برای خرید سکه است. 

تغییرات بازار به سمتی که سکه و طلا ارزش‌شان را افزایش یا کاهش می‌دهد، تأثیر بسیاری روی ارزش سرمایه‌گذاری شما دارد. در مقایسه با سکه، قیمت طلا پایین‌تر است و عملکرد آن در طول زمان کمی بهتر است، اما در برخی موارد قیمت سکه به شدت افزایش می‌یابد و به همین دلیل بسیاری از مردم سعی می‌کنند در زمان مناسب خرید سکه و در زمان بعدی به فروش برسانند.

برای سرمایه گذاری طلای آب شده بهتر است یا سکه

پاسخ این با توجه به شرایط بازار و وضعیت حباب سکه و طلای آب شده نسبت به بازار جهانی، مشخص می‌شود و نمی‌توان به صورت کلی اظهار نظر کرد که برای سرمایه گذاری طلای آب شده بهتر است یا سکه!

اما به صورت کلی با توجه به رشد قیمت طلا در مقابل ارزهای خارجی و دلار، برای حفظ ارز نقدینگی در برابر تورم، بهترین سرمایه گذاری طلا یا سکه است. 

نمودار زیر بیانگر رشد قیمت طلا در سال‌های گذشته به دلار است. همان‌طور که در نمودار مشخص است قیمت طلا از سال 2017 (1396 شمسی) از هر انس 1200 دلار، به 1800 دلار در سال 2020 (1399) رسیده است. این امر بیانگر آن است که ارزش طلا در کشور نه تنها بر اساس افزایش ارزش دلار، بلکه بر اساس افزایش ارزش آن نسبت به دلار در بازارهای جهانی نیز بالا می‌رود. از این رو می‌توان نتیجه گرفت برای حفظ سرمایه و ارزش نقدینگی در بلند مدت، بهترین سرمایه گذاری طلا یا سکه است. 

خرید فیزیکی و یا غیر فیزیکی طلا یا سکه

یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که سرمایه‌گذاران در زمینه‌ی طلا و سکه دارند، نگهداری پرمخاطره این اقلام است. به صورت کلی نگهداری طلا یا سکه در خانه خطرناک است و بهترین روش نگهداری آن‌ها در صندوق امانات بانک است. اما نگهداری در صندوق امانات نیز می‌تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد. برای مثل حمل و نقل طلا یا سکه به بانک می‌تواند پر ریسک باشد و خطر سرقت در زمان جابه‌جایی را به همراه داشته باشد. 

در راستای سرمایه گذاری ایمن در بازارهای طلا یا سکه، کارشناسان گواهی سپرده سکه و یا خرید سکه در بورس را پیشنهاد می‌کنند. 

همچنین بخوانید: صندوق سرمایه‌گذاری طلا چیست؟

صندوق کالایی قابل معامله که تحت عنوان صندوق‌های ETC نیز شناخته می‌شوند، از امکانات نوین بازارهای مالی هستند که به سرمایه گذاران امکان خرید غیر فیزیکی یک کالا را می‌دهند. در این حالت سرمایه‌گذار می‌تواند به هر میزان که می‌خواهد سکه خریداری کند و دیگر نگران نگهداری فیزیکی آن در منزل و یا صندوق امانات بانک نباشد. 

با خرید اوراق صندوق کالایی قابل معامله، سرمایه‌گذار در حالی که مالكيت کالای مورد نظرش را دارد، مسئولیت نگهداری از آن کالا را بر عهده ندارد. در این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری گواهی‌های سپرده کالای مورد نظر، برای مثال گواهی سپرده سکه را خریداری می‌کند و هر زمان که مایل بود می‌تواند آن را با قیمت روز بازار نقد کند. 

سود سکه بیشتر است یا طلا

در صورت سرمایه‌گذاری کوتاه مدت و نوسان‌گیری از بازار، می‌توان گفت که سکه می‌تواند سود بیشتری داشته باشد اما برای این کار باید، شناخت دقیقی از بازار داشته باشید و بتوانید در زمان‌های حساس پیش‌بینی‌های درست از روند قیمت سکه و حباب آن در بازار داشته باشید. در غیر این صورت، خرید و فروش سکه نه تنها سودی برای شما نخواهد داشت، بلکه ممکن است باعث ضررهای هنگفت مالی نیز بشود.

در سرمایه گذاری بلند مدت ماجرا متفاوت است و می‌توان گفت که طلای آب شده و شمش، سرمایه‌گذاری مناسب‌تری است. چرا که معمولاً حباب کمتری نسبت به ارزش واقعی خود دارد و می‌توان آن را به عنوان یک سرمایه‌گذاری ایمن برای حفظ ارزش نقدینگی در سال‌های طولانی در نظر گرفت. 

خرید شمش طلا

همان‌طور که گفتیم به دلیل اجرت بالای طلای ساخته شده، خرید طلای دست دوم و یا طلای آب شده گزینه بهتری است. اما در خرید نوع طلا، امکان تقلب زیادی وجود دارد. در صورتی که مایل به خرید طلای آب شده هستید، خرید شمش طلا با وزن و عیار مورد نظرتان، انتخاب منطقی‌تری است. البته فراموش نکنید حتی خرید شمش طلا، باید از طلافروشی معتبر باید انجام شود. 

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

در نهایت، خرید سکه یا طلا به دلیل پر ریسک و پرمخاطره بودن آن‌ها، باید با دقت و آگاهی کامل انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این دو محصول، بهتر است با کارشناسان معتبری در این زمینه مشورت کنید.

هرچند برای حفظ ارزش پول، بهترین سرمایه گذاری طلا یا سکه است، اما این نکته را نباید فراموش کرد که همچنان خرید سکه یا طلا به دلیل وجود سود و زیان در آن‌ها، پر ریسک و پرمخاطره است.